گستره امنیت در آموزه های فقهی «مطالعه موردی امنیت اجتماعی»
کپی شد
تاریخ ثبت: 28 شهریور 1399
نویسندگان: علی محمدیان
کلمات کلیدی: فقه، امنیت اجتماعی، اختلال نظام، نظم جامعه
طرح مسئله: امنیت در تعالیم فقهی أشکال و موارد متعددی را شامل می شود. مثلاً گفته شده است که هدف غایی آموزه های دینی حفظ پنج مصلحت است: 1- جان انسانها و به عبارتی امنیت نفس؛ 2- حفظ دین و به عبارتی پاسداری از عقاید و باورها؛ 3- حفاظت از عقل و خرد و جلوگیری از تضییع آن؛ 4- صیانت نسب اشخاص و امنیت عفت و اخلاق؛ 5- و در آخر امنیت مال و ثروت و دسترنج افراد. بنظر میرسد اگرچه در کلمات فقیهان به صراحت از امنیت روانی و اجتماعی سخنی به میان نیامده است؛ لکن چنین نیست که مسئله به طور کلی از دید فقها مغفول مانده و به آن توجه نشده باشد؛ لذا جستار حاضر خواهد کوشید مواردی از احکام فقهی را که به نحوی با مقوله امنیت اجتماعی و روانی مرتبط هستند، از دل میراث مکتوب فقهی استخراج نماید.
روش پژوهش: شیوه تحقیق فرارو توصیفی-تحلیلی است و چون مطالعه موردی مدنظر نویسنده است، پژوهش شامل چند مرحله خواهد بود؛ در ابتدا پس از بیان مسئله، مورد انتخابی مشخص میشود، سپس داده ها گردآوری شده و در مرحله بعد سازماندهی داده ها و همچنین تدوین گزارش انجام خواهد گرفت که ممکن است متشکل از مصادیق و افراد متعدد باشد.
یافته ها: یافته های پژوهش حکایت از آن دارد که پرداختن به مقوله امنیت اجتماعی و روانی در فقه، در ضمن مباحثی همچون محاربه و افساد فی الارض، بحث جهاد دفاعی، تحریم زنا و جرایم جنسی و همچنین برخی از آموزه های دیگر از قبیل حرمت غیبت، دروغ، تهمت و... که تأمین کننده امنیت جامعه است تبلور یافته است.
نتیجه گیری: برآیند پژوهش نشان می دهد شرع انور از توجه به مسئله پراهمیت امنیت اجتماعی و روانی غافل نبوده و در این زمینه فقیهان به تفصیل سخن گفته و مباحث دامنه داری را مطرح نموده اند؛ باید توجه داشت اگرچه عبارت «امنیت اجتماعی» در عبارات آنان به کار نرفته است؛ لکن واژگانی از قبیل جلوگیری از اختلال نظام در کلمات بسیاری از ایشان مشاهده می شود.
