کلمات کلیدی: کیفیت حسابرسی، اجتناب مالیاتی، تفاوت سود حسابداری و سود مشمول مالیات، نرخ مؤثر مالیات نقدی و قیمت-گذاری انتقالی.
اجتناب مالیاتی، نوعی استفاده از خلاءهای قانونی در قوانین مالیاتی در جهت کاهش مالیات است که می¬تواند از طریق انتقال درآمد به یک منطقه با مالیات¬کم و یا قیمت¬گذاری انتقالی انجام شود. در اغلب پژوهش¬هایی که تاکنون با هدف تبیین عوامل مؤثر بر اجتناب مالیاتی صورت گرفته، تأکید بر ویژگی¬های خاص شرکت¬ها بوده است؛ این در حالی است که پژوهش¬های اخیر کیفیت حسابرسی را به عنوان یکی از مهمترین عوامل تعیین¬کننده اجتناب مالیاتی بررسی می¬کند. بسیاری از شرکت¬ها به طور همزمان از طریق دو نقش مجزا، یعنی حسابرسی صورت¬های مالی و مشاوره مالیاتی، می¬توانند بر اجتناب مالیاتی تأثیرگذار باشند. هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر کیفیت حسابرسی بر اجتناب مالیاتی است. جامعه آماری پژوهش را 94 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال¬های 1387 تا 1393 تشکیل می¬دهد. در این پژوهش برای اندازه¬گیری اجتناب مالیاتی از دو سنجة نرخ مؤثر مالیات نقدی و تفاوت سود حسابداری و سود مشمول مالیات استفاده شده است. به¬منظور دستیابی به اهداف پژوهش چهار فرضیه تدوین و برای آزمون آنها، روش¬های آماری رگرسیون خطی چند متغیره به کار رفته است. نتایج حاصل از آزمون فرضیه¬های پژوهش بر خلاف تحقیقات قبلی نشان می¬دهد کیفیت حسابرسی تأثیر معناداری بر اجتناب مالیاتی در شرکت¬های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران ندارد. همچنین یافته¬ها نشان¬دهنده تأثیر غیرمستقیم اندازه شرکت و اهرم مالی بر اجتناب مالیاتی است.
