تحلیل نقش عوامل ژئومورفولوژیکی در امنیت مرزهای خراسان جنوبی و شناسای مناطق آسیب پذیر آن

  • تاریخ ثبت: 07 دی 1400
  • نویسندگان: عبدالمجید احمدی
  • کلمات کلیدی: مرز، امنیت، مناطق آسیب¬پذیر، ژئومورفولوژی، خراسان جنوبی
چکیده زمینه و هدف: عوامل ژئومورفولوژی یکی از مهم¬ترین عوامل تعیین کننده امنیت مناطق مرزی محسوب می¬شوند. مرزهای استان خراسان جنوبی از نظر ژئومورفولوژی دارای تنوع زیادی است، بنابراین دارای پتانسیل آسیب پذیری متفاوتی در برابر نفوذ و حملات دشمن است. با توجه به اهمیت موضوع، در این تحقیق به شناسایی مناطق آسیب¬پذیر در نوار مرزی استان خراسان جنوبی پرداخته شده است. روش: در تحقیق حاضر متناسب با اهداف مورد نظر از روش¬های توصیفی و تحلیلی استفاده شده است. همچنین از نقشه¬های توپوگرافی 1:50000، مدل رقومی ارتفاعی 30 متر SRTM و لایه¬های اطلاعاتی مختلف به عنوان داده¬های تحقیق استفاده شده است. ابزارهای مهم مورد استفاده در این تحقیق شامل ArcGIS و Super decision بوده است و مدل¬های مورد استفاده در تحقیق نیز شامل مدل منطق فازی و تحلیل شبکه¬ای (ANP) بوده است که به منظور شناسایی مناطق آسیب¬پذیر نوار مرزی از آن¬ها استفاده شده است. یافته¬ها: مناطق میانی نوار مرزی استان خراسان جنوبی به دلیل داشتن ارتفاع و شیب زیاد، قرار گرفتن در واحد کوهستان، میدان دید و احاطه بر مناطق پایین دست، پتانسیل آسیب¬پذیری کم¬تری نسبت به مناطق جنوبی و شمالی نوار مرزی استان دارد. همچنین نوار مرزی مناطق جنوبی استان خراسان جنوبی، دارای بالاترین پتانسیل آسیب¬پذیری است. این مناطق به دلیل قرار گرفتن در واحد دشت و مخروطه¬افکنه، نداشتن موانع محدود کننده، ارتفاع و شیب کم، پتانسیل آسیب¬پذیری و نفوذ زیادی دارد. نتیجه¬گیری: مناطق جنوبی استان خراسان جنوبی، به دلیل توان آسیب¬پذیری بالایی که دارند، نیازمند توسعه زیرساخت¬های نظامی جهت پایش و کنترل نوار مرزی هستند، همچنین این مناطق باید متناسب با توان ژئومورفولوژیکی منطقه و توسط ارتفاعات پراکنده اطراف مورد پوشش قرار گیرند.