درنگی فقهی در ادله لزوم استجابت خواستگار هم کفو توسط ولی دختر

  • تاریخ ثبت: 26 تیر 1400
  • نویسندگان: علی محمدیان, محمد ناجم حصاری
  • کلمات کلیدی: ازدواج، خواستگاری، کفویت در نکاح، کفائت شرعی، استجابت خواستگار هم کفو
بی تردید ازدواج در زمره مهمترین رویدادهای زندگی هر فرد تلقی شده و از منظر اجتماعی نیز ‏می تواند سنگ بنای یک جامعه موفق و سالم قلمداد شود. نیک پیداست در این زمینه، انتخاب همسر مناسب از اهمیت شایانی برخوردار است؛ چه اینکه ازدواج موفق، زمینه ساز تکامل مادی و معنوی فرد شده و در نقطه مقابل انتخاب همسر نامناسب موجبات سرخوردگی و مشکلات روحی و روانی را فراهم آورده و شخص و جامعه را با مشکلات عدیده ای مواجه خواهد ساخت. در این میان اهتمام شریعت انور به مسئله ازدواج و ارائه معیارهای دقیق در گزینش همسر بر کسی پوشیده نیست؛ لکن آنچه نگارش پژوهش حاضر را سامان داده است فتوایی مشهور در بین فقیهان امامی است که مطابق آن، در فرض وجود خواستگار هم-کفو(کفائت شرعی)، ولی دختر مکلّف به پذیرش چنین درخواستی بوده و در فرض عدم اجابت درخواست، مرتکب معصیت شمرده می شود. نوشتار فرارو با عنایت به اهمیت مسئله و تالی های فاسدی که ممکن است بر چنین دیدگاهی مترتب شود، در پژوهشی مسئله محور و با اتخاذ روش توصیفی-تحلیلی، با مراجعه به میراث مکتوب فقهی، مستندات فقیهان را در بوته نقد و تحلیل قرار داده و با خدشه در وجاهت و اعتبار ادله ارائه شده، چنین دیدگاهی را برنتابیده است. نگارنده معتقد است مستفاد از ادله باب، در نهایت استحبابِ اجابتِ خواستگاری است که شرایط کفویت شرعی را دارا می باشد؛ لذا می توان با ملاحظه سایر اولویت ها از جمله کفائت عرفی و با درنظرداشت اموری از قبیل سطح تحصیلات، خوشایند بودن ظاهری، عدم وجود بیماری خاص و... در این زمینه اقدام نمود.