تحلیل فقهی- حقوقی اثر تعارض بینه ها در سقوط قصاص و دیه از مشهودٌ علیهما
کپی شد
تاریخ ثبت: 22 تیر 1400
نویسندگان: علی محمدیان, سیف اله احدی
کلمات کلیدی: تعارض بینه‌ها موارد سقوط قصاص موارد ثبوت دیه بر بیت المال نفی حکم ثالث
مطابق قوانین جزایی اسلام، بینه یکی از ادله‌ی اثبات دعواست، اما در برخی موارد وجود چند بینه در مسئله و تعارض میان آنها، اثبات ادعا و بلکه تبیین حکم مسئله را پیچیده می‌کند. یکی از مسائل مهم در این راستا، وجود دو بینه‌ی متعارض در تعیین قاتل است که در تبیین حکم مسئله، ثبوت قصاص، یا دیه، و یا سقوط هر دو، محتمل بوده، بلکه هر یک از این احتمالات، دارای وجه و قائل است. نویسنده در پژوهش حاضر به شیوه‌ی توصیفی- تحلیلی مسئله‌ی مذکور را مورد واکاوی قرار داده و پس از بررسی دیدگاههای موجود و ادله‌ی مورد استناد بر آن شده است از آنجا که در مسئله‌ی مورد پژوهش دلیل خاصی وجود ندارد، بایستی به قواعد باب تعارض بینه‌ها رجوع شود، و مقتضای قواعد باب مذکور این است که هر دو بینه در اثر تعارض از حجیت در مؤدای خود و نفی حکم ثالث ساقط می‌گردد، از این رو در قتل عمد، قصاص و دیه، هر دو از مشهودٌ‌علیهما ساقط، و دیه‌ی مقتول از بیت المال مسلمین پرداخت می‌شود. و بر این اساس مواد 477، 482 و 484 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است.
